Stress- en emotieregulatie voor mensen met autisme
Een van de kenmerken van autisme is de grote gevoeligheid voor externe prikkels. Die kunnen, bij iemand met een stoornis op het autismespectrum, tot overprikkeling leiden. In sommige gevallen kan die persoon dan niet meer functioneren. Noodgedwongen trekt zo iemand zich dan terug uit de maatschappelijke omgang met anderen. Het spreekt voor zich dat deze beweging voor alle betrokkenen ongunstig is, omdat die tot uitsluiting, isolement en daarmee afnemende gezondheid leidt.
Een prikkelarme omgeving (via elk van de zintuigen) zou voor mensen met een autismestoornis een uitkomst zijn. In onze maatschappij is die echter lastig te vinden, en is het nog lastiger om daarin voortdurend te zijn. Een goede tweede optie is om beter te leren omgaan met de onvermijdbare prikkels. Dat kan bijvoorbeeld via taiji (of: taichi).
Taiji
Taiji is een Chinese manier om lichaam, emoties en geest te integreren. Het helpt om deze drie aspecten duurzaam te kalmeren en te reguleren.
De effecten van taiji houden langer aan naarmate de oefeningen gedurende een langere periode en met regelmatige herhaling worden gedaan. Een goede begeleiding is daarbij relevant. Die vergroot het effect van de oefeningen, en ondersteunt de cliënt op het moment dat de oefeningen iets bij hem/haar teweegbrengen.
Samenwerking met MoVe to make
In 2020 heeft MoVe to make het initiatief genomen om een aantal van haar cliënten bij Yin in Yang te laten kennismaken met taiji. MoVe to make is een praktijk van professionals die zijn gespecialiseerd in het ondersteunen van jongeren en volwassenen binnen de kaders van de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Autisme en ADHD behoren tot hun specialismen.
Uit die kennismaking is een steeds intensievere samenwerking ontstaan. Inmiddels worden meerdere cliënten van MoVe to make binnen Yin in Yang wekelijks begeleid. De samenwerking bestaat uit het afnemen van een gezamenlijke intake, het afstemmen van doelstellingen en begeleidingsvorm, en het tussentijds evalueren van de ontwikkeling van de cliënt. Ook is sprake van een gedeelde verantwoordelijkheid voor die ontwikkeling.
Vormen van begeleiding
Voorafgaand aan de begeleiding vindt altijd een intake plaats, waarbij een professional van MoVe to make aanwezig is. Als de situatie van cliënt past bij de mogelijkheden van taiji, leidt de intake tot twee zaken:
- overeenstemming over de na te streven doelen
- keuze voor een van de begeleidingsvormen.
Yin in Yang biedt binnen deze context twee vormen van begeleiding:
- Individueel
Bij deze begeleidingsvorm krijgt de cliënt 100% maatwerk. Meestal is er aan het begin van het contactuur een open gesprek over hoe de cliënt zijn/haar actuele situatie beleeft. De begeleider stemt met de cliënt af welk type oefeningen voor dat moment passend zijn. In deze contacturen is geen sprake van “presteren” of “voldoen aan”. - Besloten kleine groep
In deze groepen ontmoeten de cliënten maximaal drie andere deelnemers. Vaak herkennen ze zich in elkaars ervaringen. De groep blijft langere tijd in dezelfde samenstelling bij elkaar. Uit de tussenevaluaties blijkt dat de deelnemers zich daardoor veiliger voelen. Daardoor vertellen ze gemakkelijker wat bij ze leeft en wat de oefeningen bij ze teweegbrengen. Deze begeleidingsvorm biedt ook tijd en ruimte voor onderlinge socialisatie en het uitwisselen van ervaringen.
Doorstroming
Het is vanuit beide begeleidingsvormen mogelijk “door te stromen” naar reguliere taiji-lessen die Yin in Yang aanbiedt:
- Open kleine groepsles
Deze groep is qua grootte vergelijkbaar met de besloten kleine groep. Er zijn twee belangrijke verschillen: de samenstelling is minder stabiel en niet iedereen herkent uit eigen ervaring hoe het is om autisme te hebben. - Open grote groepsles
De open grote groepslessen hebben eenzelfde opzet als de open kleine groepen, zij het dat het aantal deelnemers groter is.
De eventuele wens om over te stappen naar een andere vorm van begeleiding komt vaak ook in de gesprekken met de begeleider bij MoVe to make aan de orde. Hóe die overstap er dan uitziet (naar welke andere vorm) verschilt van persoon tot persoon.
Ervaringen
De cliënten reageren positief op de taiji-begeleiding. Enkele uitspraken van ze zijn: “Ik word er rustig van, en dat houdt een paar dagen aan”, “Mijn hoofd is leeg als ik naar huis ga”, “In een kleine groep durf ik me te uiten”, “Thuis is er te veel afleiding om de oefeningen te doen. Hier vind ik de rust en de steun om ze wel te doen”.
Daarnaast geven de cliënten in de tussentijdse evaluaties aan dat ze een verbetering ervaren van hun basisstressniveau gedurende de tijd tussen de taiji-begeleidingsmomenten. Hun dagelijkse functioneren en hun algehele welzijn verbeteren. Sommigen verwijzen expliciet naar de taiji-begeleiding als een belangrijke factor in die verbetering.
Meer informatie
Als je vragen hebt over taiji in relatie tot autisme, vul dan onderstaand formulier in. Ik antwoord je binnen twee werkdagen.